Diều hâu và cây khô
Tác Giả: Ahazam Rahnaward Zaryab (AFGHANISTAN)
Ở phố tôi, đã từ lâu, có một cây khô. Cách đó không xa là cửa hiệu nhỏ của ông thợ sửa giày. Hàng ngày, ông thường mở cửa hiệu từ rất sớm; và khi mặt trời lặn, ông đóng và khóa cửa bằng chiếc khóa to tướng. Trong phố còn có hai gã vô công rồi nghề. Tôi không biết tại sao họ không có việc làm, nhưng suốt ngày họ tuyệt nhiên không làm gì khác, ngoài việc ngồi tán gẫu trong hiệu giày, cứ hệt như họ là một phần đồ đạc trong cửa hiệu.
Một hôm đi ngang qua hiệu giày, tôi thấy ông chủ hiệu không được vui vẻ và nhanh nhảu như mọi ngày. Ông ngồi gục đầu, như chìm trong suy nghĩ. Hai gã rỗi hơi nọ trông cũng buồn rầu, ngồi gục đầu ra dáng suy nghĩ. Tôi chợt nghĩ, có lẽ họ đang bắt chước ông thợ giày trong cái dáng mà người ta gọi là “tọa thiền” ngu ngốc.
Tôi nghĩ chắc xảy ra chuyện không hay, nên tới cửa hiệu và nói với ông thợ giày:
“Có chuyện gì thế ông?” Tôi hỏi.
Ông từ từ ngửng đầu nhìn tôi. Thường thì mắt ông ánh lên vẻ vui nhộn; nhưng lúc này tôi chỉ thấy trong đôi mắt ấy thấp thoáng nỗi buồn câm lặng. Cả hai gã nọ cũng nhìn tôi với vẻ mặt ngây ngô.
“Con diều hâu tôi thường nuôi bằng chim sẻ ấy, nó bay mất rồi,” ông ta nói.
Nghe ông ta nói thế, lòng tôi tràn ngập niềm vui.
“Làm sao nó bay mất?” Tôi hỏi, cảm thấy vui hơn khi nghĩ con chim đã được tự do. Chắc ông ta cũng thấy là tôi khoái chí, vì đột nhiên ông ta cười sằng sặc. Hai gã rỗi mồm lập tức cười theo. Trong cách ông cười, có cái gì đó đầy thù hận.
“Sao ông lại cười?” Tôi hỏi.
“Bởi vì, cái con diều chết tiệt ấy chẳng mấy nỗi sẽ chết,” ông ta nói.
“Tại sao nó chết?” Tôi hỏi.
“Vì chân nó còn buộc một sợi dây dài,” ông ta nói, và cái ánh tinh quái lại trở lại mắt ông “Nó mà đậu xuống cây nào, sợi dây sẽ cuốn ngay vào cành; thế là con chim sẽ bị cột chặt vào đó cho tới lúc chết.” Ông ta lại cười sặc sụa và nói thêm: “Sợi dây ấy chắc lắm. Chim nào mà kéo đứt nổi?”
Nỗi vui mừng trong tim tôi tắt ngấm. Lòng tôi đầy nỗi lo âu. Hai gã nọ cứ nhắc đi nhắc lại mãi câu của ông thợ giày:“Dây ấy chắc lắm... Chim nào mà kéo đứt nổi... Chim nào mà kéo đứt nổi...”
“Nó đã bay đi, mang theo cái chết.” ông thợ giày nói.
“Ông thật là độc ác.” Tôi nói.
Đôi mắt ông ta sáng lên:
“Tôi thường nuôi nó bằng chim sẻ còn sống.” Ông ta bảo. “Nó giết và ăn chúng một cách ngon lành. Giờ nó bay mất. Tôi...”
Tôi bỏ đi, không đợi nghe hết câu ông nói. Những lời ông ta nói cứ vang mãi trong tai tôi: “Bởi vì chân nó còn buộc một sợi dây dài. Sợi dây sẽ cuốn vào cành và thế là con chim sẽ bị cột ở đó cho đến lúc chết. Sợi dây ấy chắc lắm. Chim nào dứt đứt nổi!”
Một đêm thật nặng nề. Tôi không sao chợp mắt nổi. Màn đêm u ám đè nặng trên ngực. Qua cửa sổ, tôi thấy đường phố đã yên ngủ. Đêm tối chỉ đem đến phiền muộn mà thôi! Tôi lại cố nhắm mắt. Đâu đó trong tôi, một ý nghĩ cứ lớn dần. Tôi cố xem ý nghĩ đó là gì, nhưng dù tôi cố gắng tới đâu đi nữa, nó vẫn không định hình được. Một sức mạnh nào đó đang kìm giữ và che giấu nó. ý nghĩ ấy tiếp tục vật lộn để tự giải thoát. Đêm dần qua. Người tôi hầm hập vì cơn sốt khó hiểu.
Rồi đêm tối bắt đầu tan. Trong trạng thái nửa thức, nửa ngủ, tôi bỗng thấy thế giới này đầy dây dợ. Dây dài có, dây ngắn có. Cái phố tôi ở cũng chằng chịt dây dợ. Dây to, dây nhỏ đủ cả. Có điều tất cả những dây ấy đều rất chắc, không thể dứt được. Đột nhiên tôi thấy mỗi sợi dây đều buộc vào chân một người. Chân cẳng ai cũng có dây buộc. Chân tôi cũng vậy.
Tôi tỉnh dậy, người run lẩy bẩy. Trời đã sáng. Tiếng người la hét từ phố vọng vào. Tôi ra ngoài thì trông thấy đám đông tụ tập dưới gốc cây khô gần hiệu sửa giày. Ông thợ giày đang khoa chân múa tay, la hét ầm ĩ. Thấy tôi, ông nhún nhảy đến gần, hét tướng lên:
“Thấy chưa? Tôi đã nói rồi mà!.”
“Ông nói gì cơ?” Tôi hỏi.
“Thôi được, cứ đến đây.” Ông ta nói. Túm tay tôi, ông ta lôi đến chỗ cây khô, chỉ lên cây và bảo: “Đấy! Nhìn xem!.”
Con diều hâu đang treo trên cành. Sợi dây ở chân nó cột chặt vào cành. Trên mặt đất vướng đầy những sợi lông con chim làm rụng trong cơn vật vã với cái chết. Nó đã chết cứng. Cái đầu rũ xuống, hai con mắt không còn sinh khí nhìn tôi trừng trừng. Tôi như nghe nó nói những lời cay đắng: “Đến đây cùng đường rồi.”
“Thấy chưa?” Ông thợ giày nói “Tôi chẳng đã bảo cậu rồi nó sẽ chết ư?”
Đám đông tiếp tục hò hét, chỉ trỏ con chim đã chết. Mắt họ sáng lên niềm vui và thỏa mãn ngu ngốc. Tôi nghĩ chắc họ đắc chí lắm. “Hay quá, con chim chứ không phải mình chết treo ở đó.”
Tôi nhìn xuống chân họ. Tất cả đều có dây buộc. Những sợi dây rất chắc. Ông thợ giày chân cũng có dây. Những sợi dây được tạo bởi những mắt xích tròn, mỗi mắt xích là một từ. Từ đó là “Vị kỷ.”
Tôi cười phá lên.
“Sao cậu cười?” Họ hỏi tôi.
Thay vì trả lời họ, tôi càng cười to hơn, cho đến khi tiếng cười của tôi dường như tràn ngập đường phố.
“Sao cậu cười?” Ông thợ giày hét, giọng bực tức.
“Tất cả chân của các ông đều bị buộc dây.” Tôi trả lời.
Họ sợ hãi nhìn xuống chân, rồi hỏi:
“Đâu? Có dây nào đâu?”
Nhưng tôi không trả lời. Tôi nhìn xuống chân mình: nó cũng bị buộc một sợi dây, mà mỗi mắt xích nhỏ là một từ “Vị kỷ…”
“Vị kỷ...”
“Vị kỷ.” Thì ra ý nghĩ bị cầm tù trong tiềm thức của tôi cuối cùng rồi cũng thoát ra được và bộc lộ mình. Cái thế giới này đột nhiên trở nên buồn cười, và thế là tôi lại rũ ra cười. Rồi thì tất cả chúng tôi đều đang bị treo trên cái cây khô ấy, chân mỗi người bị cột chặt vào cành. Ông thợ giày treo ngay cạnh tôi, mặt giáp mặt - một khuôn mặt buồn rầu như đang nói:
“Đến đây là cùng đường rồi!”
Hai gã vô công rồi nghề cũng đang bị treo lơ lửng gần đó; hai khuôn mặt mang vẻ buồn rầu tương tự - một sự bắt chước ngu xuẩn. Tôi chợt nhìn thấy con chim đang treo trên một cành cây khác.
“Tại sao nó lại quay về nhỉ?” Tôi tự hỏi. Nhưng rồi tôi nhìn thấy một sợi dây thứ hai buộc ở chân của nó. Sợi dây này kéo dài tới tận cửa hiệu sửa giày. Và, sợi dây được làm bằng những con chim sẻ còn sống!
